Zielona herbata zawiera związki polifenolowe z grupy flawanoli, flawonoidów, proantocyjanidyny oraz kwasy fenolowe, których zawartość w liściach herbaty szacuje się na poziomie około 30% suchej masy. Podczas zaparzania suszonych liści zielonej herbaty, zawartość katechin ( głównego składnika zielonej herbaty ) nie zmienia się.
Przeprowadzono wiele badań na temat prozdrowotnych właściwości zielonej herbaty i dowiedziono na podstawie badania in vitro, że zawarte w herbacie katechiny i polifenole mają właściwości antyoksydacyjne. Polifenole zawarte w herbacie działają jako przeciwutleniacze eliminujące reaktywne rodniki tlenowe i azotowe. Dowiedziono, iż zielona herbata, wykazuje większe zdolności pochłaniania rodników peroksylowych w porównaniu do surowców naturalnych, jak czosnek, szpinak czy brukselka.
Współczesne badania epidemiologiczne potwierdzają panujące dotychczas przekonanie o prozdrowotnych właściwościach zielonej herbaty, ponieważ wykazano, że wśród mieszkańców Azji spożywających często napary z zielonej herbaty zapadalność na choroby nowotworowe jest mniejsza w porównaniu z mieszkańcami krajów Zachodu.
Uważa się, że jedną z przyczyn zapoczątkowania procesu nowotworowego może być zachwianie równowagi między wytwarzaniem reaktywnych form tlenu, a ich usuwaniem przez komórkowy system antyoksydacyjny, prowadząc do powstania tzw., stresu oksydacyjnego uszkadzającego DNA.
Obecnie wielu badaczy zwraca uwagę na chemiprewencyjne działanie katechiny, polegające na zahamowaniu, odwróceniu lub opóźnieniu procesu kancerogenezy na jej początkowych etapach inicjacji i promocji. Udokumentowano, że galusan epigallokatechiny ma działanie prewencyjne w stosunku do wielu substancji wywołujących nowotwory narządów takich, jak przełyk, wątroba, jelito, płuca i skóra w modelach zwierzęcych. Natomiast, związkom zielonej herbaty przypisywane jest działanie blokujące rozwój istniejących już komórek nowotworowych, szczególnie przewodu pokarmowego, a także skóry i piersi. Ciekawym faktem jest, że katechiny zielonej herbaty działają na różne rodzaje nowotworów i stadia ich rozwoju.
Poza tym liczne badania pokazują, że picie zielonej herbaty zapobiega pojawieniu się i rozwojowi miażdżycy naczyń wieńcowych serca. Polifenolowe przeciwutleniacze obecne w zielonej herbacie posiadają ochronne właściwości przed rozwojem chorób naczyniowych serca.
Zielona herbata posiada właściwości przeciwstarzeniowe i antyneurodegeneracyjne, co wykazały liczne badania. Picie herbaty zielonej wpływa na blokowanie procesów oksydacyjnych sześciokrotnie silniej, niż picie czarnej herbaty. Neuroprotekcyjne działanie zielonej herbaty, może być efektem bezpośredniej neutralizacji rodników tlenowych, azotowych i lipidowych, jak również usuwania żelaza poprzez jego helatowanie, wywierane przez hamujący wpływ polifenoli na utlenianie lipidów.
Przeprowadzono badanie na grupie ochotników, którzy przez 12 tygodni konsumowali ekstrakt zielonej herbaty bogaty w katechiny i dowiedziono, że po tym czasie w stosunku do grupy kontrolnej, uzyskali oni niższą masę ciała i ilość tkanki tłuszczowej. Bowiem, uważa się, że picie zielonej herbaty sprzyja stabilizacji masy ciała i chroni przed pojawieniem się tkanki tłuszczowej, dzięki obecności katechin, jak i polifenoli. Poza tym wykazano, że katechiny zielonej herbaty hamują aktywność enzymów rozkładających wielocukry takich, jak α- amylaza.
Po przeprowadzeniu licznych badań epidemiologicznych, eksperymentalnych, klinicznych można zauważyć, jak wiele prozdrowotnych właściwości zawierają polifenole zielonej herbaty. Wykazują, one działanie antyrakowe, antymiażdżycowe, antyneurodegeneracyjne, a także zapobiegają nadwadze i spowalniają proces starzenia organizmu. Natomiast, obecność katechin w powiązaniu z innymi substancjami bierze udział w procesie hamowania rozwoju komórek nowotworowych i indukcji ich apoptozy.
Spis Piśmiennictwa:
1. Całka J., Zasadowski A., Juranek J.: Niektóre aspekty leczniczego działania zielonej herbaty. Bromat. Chem. Toksykol. 2008; XLI, 1: 5-12.
2. Donejko M., Niczyporuk M., Galicka E., Przylipiak A.: Właściwości antynowotworowe galusanu epigallokatechiny zawartego w zielonej herbacie. Postepy Hig Med Dosw (online), 2013; 67: 26-32.